Οργάνωση προπόνησης με βάση το Total Basketball Development για αγόρια 10-11 ετών

Του Τάκη Πανούλια

“Failing to plan is planning to fail.” – UCLA Head Coach John Wooden

Η ηλικία 10-11 ετών για αγόρια ανήκει στο δεύτερο αναπτυξιακό στάδιο του TBD και είναι κρίσιμο για την εκμάθηση και ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων. Το στάδιο αυτό αντιστοιχεί  με την μέση παιδική ηλικία ή το τελευταίο στάδιο της παιδικής ηλικίας (υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τα στάδια ανάπτυξης). Τα παιδιά σε αναπτυξιακό επίπεδο είναι έτοιμα να θεμελιώσουν βασικές κινητικές δεξιότητες και βασικές δεξιότητες του αθλήματος που αποτελούν την βάση της αθλητικής ανάπτυξης. Μαζί με το προηγούμενο στάδιο αποτελούν την βάση πάνω στην οποία θα στηριχτεί η μελλοντική εξέλιξη του αθλητή. Οι δεξιότητες σε αυτό το στάδιο αναπτύσσονται σε υψηλότερο επίπεδο ενώ παράλληλα δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην θεμελίωση των  δεξιοτήτων του μπάσκετ. Η συμμετοχή και η ψυχαγωγική πλευρά της ενασχόλησης με το μπάσκετ διατηρείται.  

Εκτός από τις βασικές τεχνικές και στρατηγικές/τακτικές δεξιότητες, εισάγονται πολλά συμπληρωματικά προγράμματα για να υποστηρίξουν την αθλητική βελτίωση. Προγράμματα προθέρμανσης, αποθεραπείας, διατάσεις, αποκατάστασης, διατροφής και ενυδάτωσης καθώς και πνευματικής προετοιμασίας.  

Σε αυτό το επίπεδο θέλουμε να έχουμε σωστή κατανομή προπόνησης και αγώνων και να μην φορτώνουμε το πρόγραμμα των παιδιών με περισσότερους αγώνες από όσο χρειάζεται. Η συμμετοχή σε αγώνες φυσικά είναι απαραίτητη γιατί έτσι αναπτύσσονται οι δεξιότητες των παικτών σε αγωνιστικές συνθήκες και αναπτύσσεται η ικανότητα λήψης αποφάσεων και το μπασκετικό I.Q. Τα παιδιά επομένως έρχονται αντιμέτωπα με όλες τις φυσικές και πνευματικές προκλήσεις που παρουσιάζονται στους αγώνες. Αν όμως έχουμε πολλές αγωνιστικές υποχρεώσεις αυτό θα αποβεί σε βάρος της προπόνησης. 

Απαραίτητο είναι να χρησιμοποιούμε τους αγώνες σε αυτό το στάδιο για αξιολόγηση της απόδοσης σε σχέση με την επίτευξη της νίκης με οποιοδήποτε κόστος. 

Σε κάθε προπονητική μονάδα έχουμε πέντε στοιχεία:

1. Στόχος

2. Εξοπλισμός (όργανα – υλικά)

3. Πλάνο Προπόνησης

4. Σημείο έμφασης του προπονητή

5. Παραλλαγές

Ο στόχος της προπόνησης είναι τι θέλουμε να διδάξουμε τους παίκτες κατά την διάρκεια της συγκεκριμένης προπόνησης. Είναι το κεντρικό θέμα της ημέρας.

Ο εξοπλισμός είναι σημαντικός και πρέπει να γνωρίζουμε εκ των προτέρων τι χρειάζεται για κάθε προπόνηση.

Το πλάνο προπόνησης είναι ο αναλυτικός σχεδιασμός του προγράμματος της συγκεκριμένης προπόνησης.

Τα σημεία έμφασης του προπονητή είναι βοηθητικές για τον προπονητή υπενθυμίσεις για την διεξαγωγή της προπόνησης.  

Οι παραλλαγές των παιχνιδιών στο τέλος κάθε προπόνησης παρέχουν τροποποιήσεις για να καθιστούν τις προπονήσεις ενδιαφέρουσες και διασκεδαστικές, αλλά και να παρέχουν διαφορετικό επίπεδο δυσκολίας.

Το πλάνο προπόνησης περιλαμβάνει τα παρακάτω μέρη:

1. Προθέρμανση                                                      10-15’
2. Κύκλος φυσικής κατάστασης                               5-10’
3. Τροποποιημένο Παιχνίδι 1                                  15-20’
4. Προπόνηση δεξιοτήτων & παιχνίδια                       20’
5. Τροποποιημένο Παιχνίδι 2                                  15-20’
6. Συγκέντρωση στον κύκλο & σύνοψη                         5’  

(Σημείωση: η διάρκεια είναι πάντοτε ενδεικτική).

Κάθε προπόνηση ξεκινά με 10 λεπτά δραστηριοτήτων προθέρμανσης. Ασκήσεις ή παιχνίδια που έχουν σαν σκοπό την λειτουργική προθέρμανση των παιδιών.

Την προθέρμανση ακολουθεί ο κύκλος της φυσικής κατάστασης στον οποίο παρουσιάζεται και εκτελείται ένα στοιχείο που συνδέεται με την καλή φυσική κατάσταση και την υγεία.

Μετά ακολουθεί το παιχνίδι 1 στο οποίο δουλεύουμε μια συγκεκριμένη δεξιότητα του αθλήματος. Τα παιδιά παίζουν ένα τροποποιημένο παιχνίδι και τα βοηθούμε να ανακαλύψουν τι πρέπει να κάνουν. Το παιχνίδι θα είναι ειδικά σχεδιασμένο να εστιάζει την προσοχή των παικτών σε μια συγκεκριμένη κατάσταση του παιχνιδιού. Το παιχνίδι αρχίζει αλλά όταν γίνει ξεκάθαρο ότι οι παίκτες έχουν πρόβλημα να εκτελέσουν σωστά και να ολοκληρώσουν τον στόχο του, τότε διακόπτουμε και ρωτάμε τα παιδιά ερωτήσεις για τους βοηθήσουμε να καταλάβουν ποιες δεξιότητες είναι απαραίτητες για να λύσουν το πρόβλημα τακτικής του παιχνιδιού.

Το τρίτο βήμα είναι να διδάξουμε τις δεξιότητες που προσδιορίστηκαν στο παιχνίδι 1 μέσα από ασκήσεις δεξιότητας. Σε κάθε άσκηση χρησιμοποιούμε την εξής προσέγγιση (4 Ε):

1.   Εισαγωγή της δεξιότητας

2.   Επίδειξη της δεξιότητας

3.   Επεξήγηση της δεξιότητας

4.   Επίβλεψη της άσκησης ενώ εκτελείται

Με τον ακόλουθο τρόπο:

α) επίδειξη της τεχνικής,

β) εκτέλεση σε αργό ρυθμό,

γ) εξάσκηση χωρίς άμυνα,

δ) εξάσκηση με παθητική άμυνα και

ε) εξάσκηση με ενεργητική άμυνα.

Μετά την προπόνηση της δεξιότητας τότε προχωρούμε στο τέταρτο και τελευταίο βήμα της διαδικασίας παίζοντας ένα ακόμα παιχνίδι (παιχνίδι 2). Στο παιχνίδι αυτό οι παίκτες χρησιμοποιούν τις δεξιότητες που διδάχθηκαν προηγουμένως, και αυτό τους βοηθά να κατανοήσουν πως να χρησιμοποιούν αυτές τις συγκεκριμένες δεξιότητες μέσα στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον του παιχνιδιού.  

Στη συνέχεια στο δεύτερο παιχνίδι (παιχνίδι 2) τις περισσότερες φορές παίζουν παιχνίδια με υπεράριθμο όπως 3 εναντίον 2 για να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας στην εκτέλεση της δεξιότητας ή τακτικής. Αν όμως οι παίκτες δείχνουν ότι μπορούν να εκτελέσουν με επιτυχία τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ομάδες με ισάριθμους παίκτες. 

Όταν αναφέρουμε παιχνίδι 1 και 2 αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να έχουμε μια προοδευτική αλλαγή στο παιχνίδι ή διαφοροποίηση του ή και μια παραλλαγή του. Ακόμα μπορούμε να παίξουμε και ένα τρίτο παιχνίδι αν το κρίνουμε απαραίτητο.  

Για το μοντέλο αυτό γίνεται ειδική αναφορά σε ειδικό κεφάλαιο του TBD όπου αναλύεται το μοντέλο TGfU και άλλα παρόμοια μοντέλα.

*** Κάθε προπόνηση ολοκληρώνεται με συγκέντρωση στον κύκλο και σύνοψη που εκεί δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη του χαρακτήρα των παιδιών. Δηλαδή διαθέτουμε 5 λεπτά για να μιλήσουμε στα παιδιά για κάποια πλευρά του basketball που σχετίζεται με τις παρακάτω πέντε βασικές αξίες: σεβασμό (στους κανόνες και τους άλλους), αφοσίωση, επιμονή,  υπευθυνότητα (στην ομάδα), και ομαδικότητα. Όλες αυτές οι αξίες μαθαίνουν στα παιδιά να συναγωνίζονται.  

Η κατανομή αντικειμένων σε αυτήν την ηλικία είναι:

Βασικές δεξιότητες   

•  20% Κινητικές δεξιότητες
• 20% Δεξιότητες του μπάσκετ

Τεχνική

• 20% Με συνεργασία με άλλους παίκτες
• 30% Ατομικά

Στρατηγική

•  10% Βασική επίθεση  και άμυνα

Προπονητική διαδικασία: Θεμελίωση βασικών δεξιοτήτων του αθλήματος

Συχνότητα προπόνησης: 4 φορές την εβδομάδα 

Διάρκεια προπονητική μονάδας: 60-90 λεπτά 

Συνολική διάρκεια προπονητικής περιόδου: 9-10 μήνες

*** Ακολουθεί η υπενθύμιση για την ώρα και την ημέρα της επόμενης προπόνησης καθώς και μια σύντομη επισκόπηση της επόμενης προπόνησης.   

*** Επίσης πρέπει τόσο ο κύκλος της φυσικής δραστηριότητας όσο και η συγκέντρωση στον κύκλο να είναι πραγματικά συζητήσεις και όχι διαλέξεις από μέρους του προπονητή. Πρέπει να γίνονται ερωτήσεις και να απαντούν τα παιδιά και να δίνονται πληροφορίες σε μικρές δόσεις. 

*** Σημειώνουμε ότι στο παιχνίδι 1 στο οποίο οι παίκτες μαθαίνουν μια νέα δεξιότητα ή τακτική, συνήθως έχουμε ένα παιχνίδι με ίδιο αριθμό παικτών (π.χ  2 εναντίον 2) για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση και την δυσκολία της εκτέλεσης της δεξιότητας ή της τακτικής.

Τροποποιήσεις παιχνιδιού - Ηλικία 8-11/9-12
Μέγεθος και Βάρος της μπάλας	Junior #5 # 6
Ύψος Καλαθιού	2, 60 έως 2,75
Μέγεθος Μπασκέτας	Κανονική
Μέγεθος Γηπέδου	Αν υπάρχει η δυνατότητα μπορούμε να παίξουμε και σε μικρότερο χώρο του κανονικού γηπέδου.