Χημεία Ομάδας
Αν και δεν χρειάζεται να σπουδάσει χημεία κάποιος προπονητής για να πάρει το δίπλωμα του, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζει στην δημιουργία μιας ομάδας. Ο όρος χημεία σε μια ομάδα σημαίνει την ικανότητα της ομάδας αυτής, να ενεργεί σαν ένα σύνολο με ενότητα, σταθερότητα και αρμονία. Αυτό πηγάζει από το δέσιμο της ομάδας αγωνιστικά με την σωστή κατανομή ρόλων, τον αυτοματισμό της τεχνικής και την αμεσότητα της αντίδρασης μέσω της προπόνησης, την επικοινωνία και την εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών της, το ομαδικό πνεύμα και την υπευθυνότητα και τέλος την υπερηφάνεια ότι ανήκουμε σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Η χημεία μιας ομάδας δεν επιτυγχάνεται από την μια στιγμή στην άλλη, αλλά απαιτεί χρόνο και υπομονή και είναι υπευθυνότητα του προπονητή της ομάδας. Η πρόκληση για τον προπονητή στην ουσία είναι να κάνει την κατάλληλη προεργασία και να έχει την υπομονή να περιμένει τα αποτελέσματα της δουλειάς του.
Για να χτιστεί μια ομάδα με σωστή χημεία, πρέπει πρώτα απ’ όλα, ο προπονητής να κατανοήσει τα βασικά στάδια στην ανάπτυξη μιας ομάδας. Οι ομάδες για να αναπτυχθούν και να φθάσουν στο μέγιστο επίπεδο της απόδοσης τους, πρέπει πρώτα να περάσουν από τέσσερα βασικά στάδια κατά την διάρκεια της εκάστοτε περιόδου. Πολλές φορές το πέρασμα από αυτά τα στάδια είναι ομαλό, αλλά πολλές φορές οι ομάδες γυρίζουν πίσω σε κάποιο προηγούμενο στάδιο κατά την διάρκεια της περιόδου. Ο ρόλος του προπονητή είναι να χρησιμοποιήσει αυτά τα στάδια ανάπτυξης της ομάδας σαν οδηγό, ώστε να διευκολύνει την ομαλή πρόοδο της ομάδας του μέσα από αυτή την διαδικασία. Είναι βέβαια απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι κάθε ομάδα έχει το δικό της ρυθμό και τρόπο ανάπτυξης, και δεν περνά το καθένα από αυτά τα στάδια με την ίδια σειρά και αυτόματα, αλλά η κατανόηση τους μπορεί να μας οδηγήσει σε αυτό που ονομάζεται χημεία ομάδας.
Τα στάδια αυτά είναι:
· Το στάδιο της συγκέντρωσης και επιλογής της ομάδας.
· Το στάδιο της σύγκρουσης.
· Το στάδιο της δόμησης
· Το στάδιο της μεγιστοποίησης της απόδοσης.
Στάδιο 1ο - Συγκέντρωση και επιλογή ομάδας
Αυτό είναι το πρώτο στάδιο και χρονικά συμπίπτει με το ξεκίνημα της περιόδου. Οι παίκτες που ανήκαν ήδη στην ομάδα επιστρέφουν έχοντας τη εμπειρία της προηγούμενης περιόδου, και οι νέοι παίκτες από μεταγραφή ή προσθήκες από τα τμήματα υποδομής προσπαθούν να εξοικειωθούν με το νέο τους περιβάλλον. Αρχικά επικρατεί ενθουσιασμός όπως σε κάθε νέο ξεκίνημα, αλλά και αβεβαιότητα από τους παίκτες ως προς τον ρόλο τους στην ομάδα και τον χρόνο συμμετοχής τους. Οι πιο έμπειροι προσπαθούν να “ μετρήσουν ” τους νέους παίκτες, ώστε να καταλάβουν αν αυτοί είναι ικανοί να βοηθήσουν την ομάδα ή αν απειλείται η θέση τους. Επιφανειακά επικρατεί μια συμπεριφορά φιλική συμπεριφορά μεταξύ των παικτών αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει μεγάλο άγχος για το ποιος θα επικρατήσει στις επιλογές του προπονητή.
Αν και δεν χρειάζεται να σπουδάσει χημεία κάποιος προπονητής για να πάρει το δίπλωμα του, είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζει στην δημιουργία μιας ομάδας. Ο όρος χημεία σε μια ομάδα σημαίνει την ικανότητα της ομάδας αυτής, να ενεργεί σαν ένα σύνολο με ενότητα, σταθερότητα και αρμονία. Αυτό πηγάζει από το δέσιμο της ομάδας αγωνιστικά με την σωστή κατανομή ρόλων, τον αυτοματισμό της τεχνικής και την αμεσότητα της αντίδρασης μέσω της προπόνησης, την επικοινωνία και την εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών της, το ομαδικό πνεύμα και την υπευθυνότητα και τέλος την υπερηφάνεια ότι ανήκουμε σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας. Η χημεία μιας ομάδας δεν επιτυγχάνεται από την μια στιγμή στην άλλη, αλλά απαιτεί χρόνο και υπομονή και είναι υπευθυνότητα του προπονητή της ομάδας. Η πρόκληση για τον προπονητή στην ουσία είναι να κάνει την κατάλληλη προεργασία και να έχει την υπομονή να περιμένει τα αποτελέσματα της δουλειάς του.Για να χτιστεί μια ομάδα με σωστή χημεία, πρέπει πρώτα απ’ όλα, ο προπονητής να κατανοήσει τα βασικά στάδια στην ανάπτυξη μιας ομάδας. Οι ομάδες για να αναπτυχθούν και να φθάσουν στο μέγιστο επίπεδο της απόδοσης τους, πρέπει πρώτα να περάσουν από τέσσερα βασικά στάδια κατά την διάρκεια της εκάστοτε περιόδου. Πολλές φορές το πέρασμα από αυτά τα στάδια είναι ομαλό, αλλά πολλές φορές οι ομάδες γυρίζουν πίσω σε κάποιο προηγούμενο στάδιο κατά την διάρκεια της περιόδου. Ο ρόλος του προπονητή είναι να χρησιμοποιήσει αυτά τα στάδια ανάπτυξης της ομάδας σαν οδηγό, ώστε να διευκολύνει την ομαλή πρόοδο της ομάδας του μέσα από αυτή την διαδικασία. Είναι βέβαια απαραίτητο να κατανοήσουμε ότι κάθε ομάδα έχει το δικό της ρυθμό και τρόπο ανάπτυξης, και δεν περνά το καθένα από αυτά τα στάδια με την ίδια σειρά και αυτόματα, αλλά η κατανόηση τους μπορεί να μας οδηγήσει σε αυτό που ονομάζεται χημεία ομάδας.
Τα στάδια αυτά είναι:
· Το στάδιο της συγκέντρωσης και επιλογής της ομάδας.
· Το στάδιο της σύγκρουσης.
· Το στάδιο της δόμησης
· Το στάδιο της μεγιστοποίησης της απόδοσης.
Στάδιο 1ο - Συγκέντρωση και επιλογή ομάδας
Αυτό είναι το πρώτο στάδιο και χρονικά συμπίπτει με το ξεκίνημα της περιόδου. Οι παίκτες που ανήκαν ήδη στην ομάδα επιστρέφουν έχοντας τη εμπειρία της προηγούμενης περιόδου, και οι νέοι παίκτες από μεταγραφή ή προσθήκες από τα τμήματα υποδομής προσπαθούν να εξοικειωθούν με το νέο τους περιβάλλον. Αρχικά επικρατεί ενθουσιασμός όπως σε κάθε νέο ξεκίνημα, αλλά και αβεβαιότητα από τους παίκτες ως προς τον ρόλο τους στην ομάδα και τον χρόνο συμμετοχής τους. Οι πιο έμπειροι προσπαθούν να “ μετρήσουν ” τους νέους παίκτες, ώστε να καταλάβουν αν αυτοί είναι ικανοί να βοηθήσουν την ομάδα ή αν απειλείται η θέση τους. Επιφανειακά επικρατεί μια συμπεριφορά φιλική συμπεριφορά μεταξύ των παικτών αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει μεγάλο άγχος για το ποιος θα επικρατήσει στις επιλογές του προπονητή.
Στάδιο 2ο - Το στάδιο της σύγκρουσης
Το δεύτερο στάδιο αρχίζει να διαμορφώνεται όταν οι παίκτες με διαφορετικές επιδιώξεις, ανάγκες και ανασφάλειες, αρχίζουν να συνεργάζονται και να συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον. Αναπόφευκτα, εξ αιτίας των διαφορετικών προσωπικοτήτων και των ατομικών επιδιώξεων και στόχων των αθλητών, συμβαίνουν πολλές συγκρούσεις μεταξύ των, αλλά και μεταξύ παικτών και προπονητών ή ακόμα και μελών της ομάδας με άλλες αρμοδιότητες. Εδώ οι παίκτες συνήθως δοκιμάζουν τις αρχές, αξίες, πιστεύω, και την φιλοσοφία του προπονητή, αλλά και ο προπονητής το χαρακτήρα, την εργατικότητα και τις τεχνικές και ψυχικές ικανότητες των παικτών. Ατομικά οι παίκτες, είτε φανερά είτε κρυφά συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον για μια θέση στην πεντάδα και για ηγετικούς ρόλους. Ανακαλύπτοντας σιγά – σιγά ο καθένας την θέση του, το ρόλο του ή ακόμα και το χρόνο συμμετοχής του, αρχίζουν να εμφανίζονται αρνητικές συμπεριφορές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κάθε παίκτης ξεκινά την περίοδο με τις δικές του προσδοκίες, τόσο για τον εαυτό του όσο και την ομάδα, και είναι φυσικό να υπάρχουν συγκρούσεις αν αυτές οι επιθυμίες δεν εκπληρώνονται.
Αυτό που πολλοί προπονητές δεν αντιλαμβάνονται είναι ότι το στάδιο της σύγκρουσης είναι ένα σημαντικό και απαραίτητο στάδιο της ανάπτυξης της ομάδας. Ο ρόλος του προπονητή δεν είναι να εμποδίζει τον συναγωνισμό μεταξύ των παικτών, ο οποίος μπορεί να φέρει και συγκρούσεις, αλλά να χειρίζονται και να καθοδηγούν τις συγκρούσεις για ατομική και ομαδική βελτίωση. Η προσέγγιση του προπονητή στις συγκρούσεις είναι ζωτικής σημασίας στην επιτυχή συγκρότηση μιας ομάδας, και είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν όλα τα μέλη της ομάδας ότι δεν είναι δυνατόν να συμφωνούν και να συμπαθούν απόλυτα ο ένας τον άλλον πάντοτε, πράγμα που είναι απόλυτα φυσιολογικό. Το κλειδί εδώ είναι πόσο εποικοδομητικά χειρίζεται η ομάδα τις συγκρούσεις και τις διαφορές για το καλό του συνόλου, ώστε να περάσει ανώδυνα το δύσκολο αυτό στάδιο.
Στάδιο 3ο - Το στάδιο της δόμησης
Το στάδιο αυτό έρχεται όταν η ομάδα αρχίζει να ξεκαθαρίζει τους κανόνες και τις αρχές της λειτουργίας της. Η δόμηση της ομάδας έχει σχέση με τις βασικές αρχές και τους κανόνες της προπόνησης στο γήπεδο, τα βάρη, το στίβο, τις εκδηλώσεις της ομάδας, την κοινωνική ζωή και άλλα πολλά. Πολλές φορές αυτοί οι κανόνες αποτυπώνονται σε εσωτερικούς κανονισμούς, αλλά κατά κανόνα αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου και είναι αυτό που συνήθως λέγετε " έτσι το κάνουμε εμείς." Συνεπώς, οι αρχές και οι κανόνες της λειτουργίας της ομάδας έχουν μεγάλη σημασία για την επιτυχημένη πορεία της, και είναι απαραίτητο μέσα από τους κατάλληλους κανόνες και αρχές, ο προπονητής να δημιουργήσει και να καλλιεργήσει ένα σωστό περιβάλλον για να αποδώσουν οι παίκτες του. Πρέπει να ενθαρρύνει τους παίκτες του να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες μέσα και έξω από το γήπεδο.
Το δεύτερο στάδιο αρχίζει να διαμορφώνεται όταν οι παίκτες με διαφορετικές επιδιώξεις, ανάγκες και ανασφάλειες, αρχίζουν να συνεργάζονται και να συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον. Αναπόφευκτα, εξ αιτίας των διαφορετικών προσωπικοτήτων και των ατομικών επιδιώξεων και στόχων των αθλητών, συμβαίνουν πολλές συγκρούσεις μεταξύ των, αλλά και μεταξύ παικτών και προπονητών ή ακόμα και μελών της ομάδας με άλλες αρμοδιότητες. Εδώ οι παίκτες συνήθως δοκιμάζουν τις αρχές, αξίες, πιστεύω, και την φιλοσοφία του προπονητή, αλλά και ο προπονητής το χαρακτήρα, την εργατικότητα και τις τεχνικές και ψυχικές ικανότητες των παικτών. Ατομικά οι παίκτες, είτε φανερά είτε κρυφά συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον για μια θέση στην πεντάδα και για ηγετικούς ρόλους. Ανακαλύπτοντας σιγά – σιγά ο καθένας την θέση του, το ρόλο του ή ακόμα και το χρόνο συμμετοχής του, αρχίζουν να εμφανίζονται αρνητικές συμπεριφορές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κάθε παίκτης ξεκινά την περίοδο με τις δικές του προσδοκίες, τόσο για τον εαυτό του όσο και την ομάδα, και είναι φυσικό να υπάρχουν συγκρούσεις αν αυτές οι επιθυμίες δεν εκπληρώνονται.
Αυτό που πολλοί προπονητές δεν αντιλαμβάνονται είναι ότι το στάδιο της σύγκρουσης είναι ένα σημαντικό και απαραίτητο στάδιο της ανάπτυξης της ομάδας. Ο ρόλος του προπονητή δεν είναι να εμποδίζει τον συναγωνισμό μεταξύ των παικτών, ο οποίος μπορεί να φέρει και συγκρούσεις, αλλά να χειρίζονται και να καθοδηγούν τις συγκρούσεις για ατομική και ομαδική βελτίωση. Η προσέγγιση του προπονητή στις συγκρούσεις είναι ζωτικής σημασίας στην επιτυχή συγκρότηση μιας ομάδας, και είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν όλα τα μέλη της ομάδας ότι δεν είναι δυνατόν να συμφωνούν και να συμπαθούν απόλυτα ο ένας τον άλλον πάντοτε, πράγμα που είναι απόλυτα φυσιολογικό. Το κλειδί εδώ είναι πόσο εποικοδομητικά χειρίζεται η ομάδα τις συγκρούσεις και τις διαφορές για το καλό του συνόλου, ώστε να περάσει ανώδυνα το δύσκολο αυτό στάδιο.
Στάδιο 3ο - Το στάδιο της δόμησης
Το στάδιο αυτό έρχεται όταν η ομάδα αρχίζει να ξεκαθαρίζει τους κανόνες και τις αρχές της λειτουργίας της. Η δόμηση της ομάδας έχει σχέση με τις βασικές αρχές και τους κανόνες της προπόνησης στο γήπεδο, τα βάρη, το στίβο, τις εκδηλώσεις της ομάδας, την κοινωνική ζωή και άλλα πολλά. Πολλές φορές αυτοί οι κανόνες αποτυπώνονται σε εσωτερικούς κανονισμούς, αλλά κατά κανόνα αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου και είναι αυτό που συνήθως λέγετε " έτσι το κάνουμε εμείς." Συνεπώς, οι αρχές και οι κανόνες της λειτουργίας της ομάδας έχουν μεγάλη σημασία για την επιτυχημένη πορεία της, και είναι απαραίτητο μέσα από τους κατάλληλους κανόνες και αρχές, ο προπονητής να δημιουργήσει και να καλλιεργήσει ένα σωστό περιβάλλον για να αποδώσουν οι παίκτες του. Πρέπει να ενθαρρύνει τους παίκτες του να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες μέσα και έξω από το γήπεδο.
Στάδιο 4ο - Το στάδιο της μεγιστοποίησης της απόδοσης
Το στάδιο της μεγιστοποίησης της απόδοσης είναι ο τελικός στόχος της κάθε ομάδας. Ακολουθεί μετά από το στάδιο της διαμόρφωσης και ξεκινά μόνο όταν εδραιωθούν στην ομάδα αποτελεσματικοί κανόνες και αφομοιωθούν πλήρως από τα μέλη της. Η ομάδα αρχίζει να αποδίδει σαν συγκροτημένο σύνολο στο οποίο ο καθένας σέβεται και εμπιστεύεται τον άλλο. Γνωρίζουν τι να περιμένει ο ένας από τον άλλο και αυτό προσδίδει στην ομάδα μια αίσθηση άνεσης, αυτοπεποίθησης, σταθερότητας και αξιοπιστίας. Τότε είναι έτοιμη η ομάδα για να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της, και αν αυτό συμπέσει με το φορμάρισμα στην φυσική κατάσταση της τότε μπορεί να επιτύχει τους στόχους και τις επιδιώξεις της. Φυσικά αυτό το πράγμα δεν συμβαίνει πάντοτε. Πρέπει απαραίτητα η ομάδα πρωτίστως να χειριστεί εποικοδομητικά τις συγκρούσεις και στην συνέχεια να εδραιώσει αποτελεσματικούς κανόνες για να τελειοποιήσει την απόδοση της και να δουλέψει σαν μια τέλεια μηχανή.
Βασικά προβλήματα στην διαμόρφωση μιας ομάδας
Πολλές ομάδες γυρίζουν πίσω σε αυτά τα στάδια κατά την διάρκεια της περιόδου, καθώς διάφορα προβλήματα μπορεί να επηρεάσουν την λειτουργία μιας ομάδας. Προβλήματα όπως τραυματισμοί, φιλονικίες ή ήττες μπορεί να φέρουν πίσω μια ομάδα για παράδειγμα από το στάδιο της διαμόρφωσης στο στάδιο της σύγκρουσης. Η δημιουργία μιας ομάδας είναι πολύ δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση, με συνεχείς εναλλαγές και πρέπει ελέγχεται συνεχώς ώστε να γίνονται οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου