Το ανοιχτό γήπεδο…

Του Τάκη Πανούλια
17/09/2010

Το ανοιχτό γήπεδο και το πάνω κάτω…
Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για το περίφημο ανοιχτό γήπεδο. Μην πάει το μυαλό σας σε κανένα από τα κλασικά ανοιχτά αθηναϊκά γήπεδα. Το ανοιχτό γήπεδο είναι φράση του συρμού και απλά σημαίνει το παιχνίδι της γρήγορης μεταφοράς της μπάλας στο αντίπαλο καλάθι μετά από ριμπάουντ ή κλέψιμο και πολύ σπάνια πλέον από καλάθι.

Για τρεις περιόδους που έπαιξε ο Josh Childress στον Ολυμπιακό σε κάθε παιχνίδι έπρεπε κάποιος να μας πληροφορήσει στο πόσο καλός είναι στο ανοιχτό γήπεδο!!!  

Δηλαδή πλήρωνε η ομάδα ένα τσουβάλι χρήματα για να είναι καλός στο να τρέχει στο ανοιχτό γήπεδο, να του πετάει κάποιος την μπάλα και να καρφώνει θεαματικά με το πράγματι μεγάλο άλμα του. Δεν κατηγορώ τον παίκτη, γιατί προς τιμή του και προσπαθούσε στην άμυνα και προσπάθησε να βελτιωθεί στο σουτ και άλλα σημεία του παιχνιδιού του. Αλλά η αλήθεια είναι ότι υστερούσε στο παιχνίδι στο μισό γήπεδο σε πολλούς τομείς.

  

Θέλαμε και εμείς σαν εθνική ομάδα να τρέξουμε στο ανοιχτό γήπεδο και πολλοί υποστήριζαν ότι είναι το παιχνίδι που μας ταιριάζει. Η εικόνα των φιλικών ήταν ενθαρρυντική αλλά ποτέ κανείς δεν πρέπει να βασίζεται πολύ στην απόδοση των φιλικών. Είχαμε κάνει τότε την ρητορική, στην ουσία, ερώτηση αν θα τρέξουμε και εναντίον των Αμερικανών, των Ισπανών αλλά και άλλων ομάδων υψηλού επιπέδου.  

Γνώμη μας ήταν ότι δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε με καμιά από τις τοπ ομάδες. Γιατί; Μα απλούστατα οι όλοι οι παίκτες της παίζουν στην πιο αργή (πλην Αδριατικής) λίγκα της Ευρώπης. Το τέμπο στο πρωτάθλημα μας είναι αργό και κυριαρχεί το παιχνίδι στο μισό γήπεδο.  

Δεν λέμε αν είναι κακό ή καλό απλά λέμε ότι σε μια λίγκα που οι παίκτες της παίζουν σε ένα αργό τέμπο, είναι δύσκολο μέσα σε λίγες μέρες που έχει ένας προπονητής την εθνική ομάδα, να παίξει ξαφνικά up tempo μπάσκετ. 

Δεν τρέχουν τόσο πολύ οι καλοί  
Σε τελική ανάλυση οι πραγματικά καλές ομάδες της ηπείρου μας δεν είναι ούτε στις πιο γρήγορες ομάδες αλλά ούτε στις πολύ αργές. Συνήθως είναι στην μέση αλλά και εκεί έχουμε διαφορετικά στυλ παιχνιδιού όχι μόνο ως προς το τέμπο και τον ρυθμό αλλά και στον τρόπο που εκδηλώνονται οι επιθέσεις.    

Το ίδιο συμβαίνει και στο μαγικό κόσμο του NBA όπου δεν υπάρχει μια και μόνο "συνταγή" για την επιτυχημένη επίθεση, αν και κάποια πράγματα είναι απαραίτητα. Άλλες ομάδες παίζουν σε γρήγορο άλλες σε αργό ρυθμό. Άλλες βασίζονται σε περιφερειακό παιχνίδι και άλλες κερδίζουν παίζοντας μέσα στη ρακέτα. Άλλες πάνε στη γραμμή του φάουλ πολύ συχνά και άλλες αγοράζουν δεύτερες και τρίτες επιθέσεις από επιθετικά ριμπάουντ ή κάνουν ποσοστιαία ελάχιστα λάθη. 

Κάτι που αξίζει μεγάλης προσοχής είναι και το γεγονός ότι πολλές ομάδες που παίζουν πολύ καλή άμυνα αναγκάζουν την αντίπαλη ομάδα στο να καταναλώνει πολύ χρόνο από την επίθεση της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δείχνει χαμηλός ο ρυθμός του παιχνιδιού αλλά η ομάδα στην ουσία να είναι γρήγορη. Το διάβασμα της στατιστικής θέλει μεγάλη προσοχή.  

Δεν είναι πλέον αρκετό το ποσοστό στα δίποντα, τρίποντα, βολές, λάθη και ασίστ και τελειώσαμε. Υπάρχουν οι πόντοι που πετυχαίνει και δέχεται μια ομάδα στις 100 κατοχές ή ανά κατοχή. Ο ρυθμός που φαίνεται από τις κατοχές ανά αγώνα. Το ποσοστό των λαθών και των ριμπάουντ στις κατοχές. 

Το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι αιφνιδιασμοί, οι πόντοι μέσα από την ρακέτα, τα τρίποντα, τα ταξίδια στην γραμμή του φάουλ. Πόσα καλάθια μπαίνουν από ασίστ, από κλεψίματα. Το ρεκόρ νικών της ομάδας πάνω ή κάτω από ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων.  

Ποιες πεντάδες, τετράδες, τριάδες, δυάδες και μονάδες παρουσιάζουν θετικό plus / minus στατιστικά. Να ναι καλά ο Dean Oliver o guru των στατιστικών.  

Με πόσο τρέχεις;  
Το ποσοστά των ομάδων για τον αιφνιδιασμό ακόμα και στο NBA για τις πολύ καλές ομάδες κυμαίνονται σε ποσοστό από 9 έως 12,5 %. Τόσο είναι το ανοιχτό γήπεδο. Μην φανταστείτε δε ότι είναι και τελείως ανοιχτό συνεχώς, γιατί σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και αμυνόμενοι, απλά υστερούν αριθμητικά.  

Είναι ποσοστό πολύ αξιόλογο για τον προπονητή για να δουλέψει το συγκεκριμένο κομμάτι της επίθεσης. Αλλά το ποσοστό της επίθεσης στο μισό γήπεδο παραμένει πάντα συντριπτικά μεγαλύτερο. Και σε αγώνες ισοδύναμων αντιπάλων ή μεγάλης σημασίας και δυσκολίας τότε το ποσοστό αυτό μεγαλώνει.  

Ας βάλουμε όμως στην εξίσωση και κάτι άλλο. Η ταχύτητα μιας ομάδας δεν κρίνεται μόνο από την ταχύτητα που εκδηλώνει το επιθετικό transition. Η εναλλαγή πάσας και θέσεων στο 5 εναντίον 5, οι διεισδύσεις στο 1 εναντίον 1, οι συνεργασίες μας δείχνουν αν μια ομάδα είναι γρήγορη ή αργή. Ο ρυθμός που αλλάζουν πάσες οι παίκτες και οι συνεργασίες που εκτελούν είναι δείκτης σωματικής αλλά και πνευματικής ταχύτητας.  

Κοινοί παρονομαστές  
• Το πράγμα που είναι απαραίτητο σε όλες τις ομάδες για τις καλύτερες επιθέσεις είναι ότι σουτάρουν με πολύ καλά ποσοστά, και σε καθαρό ποσοστό επίθεσης αλλά και σε effective field-goal percentage που δίνει μεγαλύτερο ποσοστό στα τρίποντα.  

• Επίσης οι καλές επιθετικές ομάδες έχουν την ικανότητα να πηγαίνουν πολύ συχνά στην γραμμή της φιλανθρωπίας.  

• Το ποσοστό των λαθών παίζει πάντα σημαντικό ρόλο σε σχέση με την αποτελεσματικότητα μιας επίθεσης.  

• Όπως επίσης και το ποσοστό των επιθετικών ριμπάουντ αλλά και οι πόντοι που πετυχαίνει μια ομάδα από αυτά.  

Αντίθετα οι αιφνιδιασμοί δεν δείχνουν να αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια επίθεση να είναι στις καλύτερες του πρωταθλήματος της.   Ακόμα και η Team USA με το πολύ υψηλό ποσοστό επιθέσεων σε αιφνιδιασμό (σε κάποια παιχνίδια έως και 20%) έπρεπε να παίξει καλά και σε άλλους τομείς για να νικήσει τους αγώνες της στο πρόσφατο παγκόσμιο. Άλλωστε, ας μην γελιόμαστε, αθλητικά οι αμερικανοί είναι πολύ μπροστά όπως έγραψε και ο συνάδελφος Αυγουλής. Μα πολύ μπροστά.  

Σε αυτό το παιχνίδι δεν μπορείς να τους παίξεις. Όμως στο 5 εναντίον 5 παρουσίαζαν κενά διαστήματα. Είναι εξαιρετικά ικανοί σε καταστάσεις στο ανοιχτό γήπεδο (ναι είπα ανοιχτό γήπεδο!!!), βασιζόμενοι στα αθλητικά προσόντα και κυρίως η ταχύτητα τους, αλλά δεν είναι το ίδιο ικανοί σε καταστάσεις στο μισό γήπεδο (5 εναντίον 5).  

Παράδειγμα το παιχνίδι τους με την Βραζιλία όπου η ομάδα των ΗΠΑ έπεσε στην παγίδα του αργού ρυθμού, ειδικά στο τελευταίο δεκάλεπτο του αγώνα. Δεν υπήρχε κίνηση μακριά από την μπάλα και οι παίκτες απλά εναλλάσσονταν στο να παίζουν 1 εναντίον 1 που στην πραγματικότητα είναι 1 εναντίον 5.    

Οι καταστάσεις του επιθετικού transition δημιουργούν αριθμητικό πλεονέκτημα για την επίθεση πράγμα που κάνει την διαδικασία επιλογής (λήψη αποφάσεων) πιο εύκολη. Όταν μιλάμε για παίκτες που παίζουν "up-tempo" basketball αλλά δεν μπορούν να παίξουν μπάσκετ σε πιο αργούς ρυθμούς, τις περισσότερες φορές έχουμε παίκτες που είναι είτε άπειροι, είτε δεν έχουν καλή τεχνική κατάρτιση και αίσθηση του παιχνιδιού. Στον αντίποδα παίκτες σαν τον Kevin Durant παίζουν καλά σε κάθε κατάσταση του παιχνιδιού.  

Να τρέξουμε ή να μην τρέξουμε  
Ιδού η απορία. Αν με την έννοια τρέξιμο εννοούμε να παράγουμε παίκτες που θα είναι περισσότερο αθλητές συμφωνώ απόλυτα. Να τρέξουμε στην άμυνα, να τρέξουμε στον αιφνιδιασμό, να πασάρουμε γρήγορα, να κόψουμε γρήγορα, να βγούμε από τα σκριν με ταχύτητα. Δεν είναι ανάγκη να υιοθετήσουμε κανένα run and gun στυλ παιχνιδιού στο ανοιχτό γήπεδο (να το πάλι το είπα… σε καλό μου σήμερα). 

Όλα τα αθλήματα παίζονται διαρκώς με μεγαλύτερη ταχύτητα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα βλέπουμε στο μέλλον παιχνίδια που θα κάνουν το κεφάλι μας να πηγαίνει δεξιά και αριστερά όπως οι θεατές του Wimbledon. Εξάλλου η ταχύτητα δεν οφείλεται μόνο στην αθλητική βελτίωση των παικτών, αλλά και στην τελειότητα της τεχνικής, την μπασκετική ευφυΐα και την τακτική. Έτσι την κίνηση των παικτών και την συνεργασία τους κατανέμονται οι δυνάμεις και τα τρεξίματα του καθενός.  

Το θέμα σηκώνει πολύ συζήτηση και ανάλυση. Θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό, όπως και στο τι πρέπει να κάνουμε σε κάθε ηλικιακό και αθλητικό επίπεδο, για να βελτιώσουμε την μπασκετική ευφυΐα των παικτών μας. Για να μην παίζουν καλά μόνο στο ανοιχτό γήπεδο (το τρεις εξαμαρτείν…).