Του Τάκη Πανούλια 18/03/2011
Παραμονές μεγάλων αναμετρήσεων, όπως οι επικείμενες των playoff της Euroleague, οι προβλέψεις και οι αναλύσεις είναι πάντα σε πρώτο πλάνο. Αρέσει σε όλους μας η πρόβλεψη (π.χ. του καιρού, του αποτελέσματος ενός αγώνα, της πορείας μιας μετοχής στο χρηματιστήριο). Ο άνθρωπος ανέκαθεν ήθελε να ρίξει μια ματιά στο παράθυρο του μέλλοντος.
Το λεγόμενο forecasting δηλαδή η πρόβλεψη, η πρόγνωση των επερχόμενων γεγονότων που βασίζεται σε δεδομένα είναι και πολύτιμη αλλά και συναρπαστική διαδικασία.
Αλήθεια ποιος δεν θα ήθελε να μπορεί να προβλέπει τα μελλούμενα. Να προβλέπει λέω, όχι να τα γνωρίζει, γιατί αυτό είναι κατάρα. Στην σημερινή εποχή του στοιχήματος βέβαια κάποιοι σύγχρονοι Νοστράδαμοι μπορεί και να έχουν το χάρισμα… της ενόρασης!!! Τέλος πάντων σε αυτή την διαδικασία μπαίνουμε όλοι μας ειδικοί και λιγότερο ειδικοί.
Οι προπονητές συνήθως δεν θέλουν να δημοσιοποιούν τις προβλέψεις τους για το αποτέλεσμα ενός αγώνα ή μια σειράς αγώνων και συνήθως αρέσκονται στις αναλύσεις. Οι αναλύσεις των δεδομένων είναι πράγματα πιο χειροπιαστά. Το να παρουσιάσεις τα δυνατά και αδύναμα σημεία μιας ομάδας είναι κάτι που δεν απαιτεί μαντικές ικανότητες αλλά γνώση. Επίσης η σύγκριση των στατιστικών δεδομένων των μονομάχων ενός αγώνα είναι πράγματα μετρήσιμα. "Η στατιστική πάντα λέει την αλήθεια αρκεί να ξέρεις να την διαβάσεις".
Όλα αυτά είναι δεδομένα που χρήζουν ανάλυσης από τα τεχνικά επιτελεία των δύο ομάδων αλλά και των ειδικών περί του αθλήματος. Το να κάνεις πρόβλεψη όμως εμπεριέχει πάντα ρίσκο. Ειδικά όταν έχουμε ζευγάρια - μεγαθήρια του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ομάδες με τεράστια δυναμική και χρυσές σελίδες ιστορίας.
Οι προπονητές συνήθως παίρνουν υπολογισμένα ρίσκα για αυτό προτιμούν τις αναλύσεις από τις προβλέψεις. Προτιμούν να παρουσιάζουν τα πιθανά σενάρια ανάλογα με το ρυθμό, την τακτική και τις ειδικές καταστάσεις του παιχνιδιού. Γνωρίζουν ότι κάθε ομάδα έχει τις αδυναμίες της και αν ο αντίπαλος τις εκμεταλλευτεί καλύτερα τότε η πλάστιγγα θα γείρει με το μέρος του. Επομένως ακόμα και στις περιπτώσεις που ένα ζευγάρι έχει φαβορί προτιμούν να κάνουν ανάλυση των δύο αντιπάλων και να παρουσιάζουν τα σενάρια που βολεύουν την ομάδα Α ή την ομάδα Β.
Αυτές οι αναλύσεις όμως είναι πολύ χρήσιμες γιατί μας βοηθούν να κατανοήσουμε περισσότερο το ίδιο το παιχνίδι του μπάσκετ σε επίπεδο στρατηγικής, τακτικής και ψυχολογίας. Παρέχουν την ακτινογραφία των αντιπάλων σε ομαδικό και ατομικό επίπεδο και μας δίνουν μια ξεκάθαρη ματιά του οργανισμού τους. Άρα είναι πολύτιμες για όποιον τις διαβάσει καθώς αποκτά μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις αναμετρήσεις που θα παρακολουθήσει.
Βέβαια δεν είναι και λίγοι (προπονητές, αναλυτές, δημοσιογράφοι), που προχωρούν ακόμα περισσότερο και δίνουν τα προγνωστικά τους για την έκβαση ενός αγώνα. Το ποσοστό επιτυχίας των προβλέψεων αυτών έχει να κάνει με την σοβαρή μελέτη των ομάδων αλλά και μια δόση τύχης.
Σε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό να δούμε και πότε έγινε μια συγκεκριμένη ανάλυση ή πρόβλεψη. Γιατί όσο περισσότερο απέχει από την ημερομηνία του αγώνα, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα κάποια δεδομένα να έχουν αλλάξει δραματικά. Πόσο μάλλον σε μια σειρά αγώνων Best-of-five series (2-2-1 format), των playoff της Euroleague. Ένας τραυματισμός κάποιου παίκτη-κλειδί, μια αλλαγή στο ρόστερ, μια ήττα ή ένα γεγονός που μπορεί να διαταράξει την ψυχολογία της ομάδας, είναι παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν θετικά ή αρνητικά την συλλογική αποτελεσματικότητα μιας ομάδας.
Το πολυπόθητο break (σπάσιμο της έδρας) στο πρώτο παιχνίδι της σειράς για παράδειγμα μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω αλλά μπορεί και να μην σημαίνει και τίποτα. Ακόμα και μια δήλωση ενός αντιπάλου, μια συμπεριφορά μπορεί να θίξει τον εγωισμό της αντίπαλης ομάδας με αναπάντεχα αποτελέσματα.
Η συλλογική αποτελεσματικότητα μιας ομάδας είναι τόσο πολύπλοκη διαδικασία που καθορίζεται από πάρα πολλούς παράγοντες και πολλοί από αυτούς είναι αστάθμητοι. Τραυματισμοί, διαιτησία, μεταβολές στην ψυχολογία, η αντίδραση των φιλάθλων, αλλαγές του momentum ενός αγώνα (ψυχολογική φορά) από μια και μόνο φάση. Όποιος πάει έτοιμος στην μάχη.
Γενικά αν θέλετε την άποψη μου για να γίνει μια πρόβλεψη για το ποια ομάδα θα επικρατήσει πρέπει να υπολογίσουμε τα παρακάτω:
1. Ποιος έχει το πλεονέκτημα της έδρας
2. Να γίνει υπολογισμός των δυνατών και αδύναμων σημείων (πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα)
3. Να κάνουμε σύγκριση και συσχετισμό των στοιχείων των δύο ομάδων
4. Να κάνουμε την πρόβλεψη
Κατά την προσωπική μου άποψη κερδίζει αυτή η ομάδα που πάει έτοιμη στην μάχη. Αυτό προϋποθέτει μια σειρά από πράγματα. Η ομάδα που μπαίνει σε κρίσιμους αγώνες θα πρέπει:
• Να έχει ξεκάθαρο αγωνιστικό πλάνο
• Να δείξει σεβασμό προς τον αντίπαλο
• Να έχει αυτοπεποίθηση
• Να διαχειριστεί σωστά τον φόβο / άγχος
• Να είναι σε εγρήγορση
Τα προπονητικά επιτελεία (η ηγεσία) είναι σημαντικό να έχουν ξεκάθαρες σκέψεις για τον τρόπο αντιμετώπισης των αντιπάλων τους, σε επίθεση και άμυνα, αλλά και κάποιες τακτικές - έκπληξη για τους αντιπάλους τους. Μπορεί ο τρόπος δράσης μιας ομάδας να αναπτύσσεται μέσω της συνεργασιών των μελών της ομάδας με τον χρόνο (στρατηγικές δράσεις, αυτοματισμοί, ρουτίνες, τακτικές) αλλά οι προπονητές πάντα σε τέτοιες στιγμές ετοιμάζουν το κάτι παραπάνω για να αιφνιδιάσουν τον αντίπαλο πάγκο.
Τα DVD παίρνουν φωτιά και η ανάλυση του αντιπάλου (κατασκοπεία) είναι εξονυχιστική. Η στρατηγική (άλλο πράγμα η τακτική) πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά και να υπάρχον και εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση που το αρχικό πλάνο δεν περπατήσει. Αυτός που προγραμματίζει και προετοιμάζει είναι σε πιο πλεονεκτική θέση για να νικήσει (Sun Tzu’s The Art of War).
Η ομάδα πρέπει να αντιμετωπίσει τον αντίπαλο της με σεβασμό έτσι ώστε να έχει αξιολογήσει και την παραμικρή λεπτομέρεια. Να μην αφήσει τίποτα στην τύχη. Και σαν τακτική η ταπεινότητα μπορεί πολλές φορές να κάνει τον αντίπαλο να νοιώσει υπεραισιόδοξος και αλαζονικός. Έτσι την πατάνε πολλές φορές τα λεγόμενα φαβορί.
Σε τέτοιες αναμετρήσεις είναι απαραίτητη η ανάγκη για αυτοπεποίθηση. Χωρίς αυτή κανείς δεν είναι ικανός να εκπληρώσει στόχους του. Η αυτοπεποίθηση στις ομάδες χτίζεται σταδιακά μέσα από τις επιτυχίες, αλλά πολλές φορές εξαρτάται από τις συνθήκες την ώρα του αγώνα. Είναι μια δυναμική διεργασία η αυτοπεποίθηση και η επιτυχία που μαζί με άλλους παράγοντες καθορίζουν την απόδοση μιας ομάδας.
Μια άλλη βασική αναγκαιότητα είναι οι παίκτες να βιώσουν και να αξιολογήσουν προσεκτικά την αίσθηση του φόβου της αποτυχίας και του άγχους. Για τους νεαρούς αθλητές (τους πρωτάρηδες), πρέπει να γίνει μια πιο προσεκτική προετοιμασία. Για τους έμπειρους αθλητές ο φόβος και το άγχος υποτίθεται πως χαλιναγωγούνται και εξαφανίζονται εντελώς. Συνήθως τον αφήνουν να υπάρχει σαν ένας χρήσιμος φίλος. Να τους θυμίζει ότι δεν πρέπει να εφησυχάζουν άσχετα αν έχουν βρεθεί ξανά σε παρόμοιες περιστάσεις.
Η ομάδα (παίκτες - προπονητικά επιτελεία) πρέπει να είναι σε πλήρη εγρήγορση. Ειδικά σε μια σειρά αγώνων τα δεδομένα μπορεί να αλλάξουν πολλές φορές. Οι αλλαγές μπορεί να είναι δραματικές και μέσα στο παιχνίδι. Μια φάση μπορεί να αποτελέσει ψυχολογική στροφή σε βαθμό που να επηρεάσει την μετέπειτα εξέλιξη του αγώνα. Είναι αυτό που οι αμερικανοί ονομάζουν turning points ή shifts of momentum.
Επομένως η τακτική της ομάδας κατά την διάρκεια του αγώνα (σε αυτό διαφέρει η τακτική από την στρατηγική) πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με τον αντίπαλο. Σε κάθε αγώνα τίποτε δεν είναι ίδιο πάντοτε. Επίσης όσο και να θέλουμε, δεν είμαστε σε θέση να ελέγχουμε τα πάντα, καθώς παίζει ρόλο και ο αντίπαλος αλλά και πολλοί αστάθμητοι παράγοντες όπως αναφέραμε παραπάνω.
Άλλωστε το μόνο σίγουρο είναι ότι τα πάντα αλλάζουν. Το ίδιο και οι ομάδες και αύριο θα αναφερθούμε στις αλλαγές μιας τέτοιας ομάδας. Θα αναλύσουμε την μεταμόρφωση του Ολυμπιακού.
Έτσι για να ξεκινήσουμε και εμείς μια σειρά… αναλύσεων για τους μονομάχους που διεκδικούν το ιερό δισκοπότηρο (Holy Grail) της Euroleague.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου